Pracownia RTG USG Mammografii

Co to jest: mammografia?

Mammografia jest jedną z uznanych metod obrazowych stosowanych w monitorowaniu chorych na nowotwory. Jest badaniem radiologicznym, które służy wykryciu zmian nowotworowych piersi we wczesnym stadium. Badanie polega na wykonaniu 4 zdjęć przy użyciu promieni rentgenowskich (prześwietlenie). Mmmografia umożliwia  rozpoznanie nie tylko raka piersi, ale także innych patologii nie wyczuwalnych klinicznie i nie dających widocznych objawów.

Badanie mammograficzne piersi stanowi również podstawową metodę stosowaną we wczesnej diagnostyce i skriningu raka piersi.

Do kogo skierowane jest badanie?

Do kobiet powyżej 40 roku życia. Dane statystyczne zebrane z całego świata wskazują, że kobiety w tym wieku najsilniej są narażone na zachorowanie na raka piersi. Młodsze kobiety nie powinny ignorować badania piersi  jednak w ich przypadku podstawowym badaniem jest badanie USG co nie wyklucza wykonania mammografii. Badanie mammograficzne powinno być wykonane co najmniej raz na 2 lata, a w wielu przypadkach RAZ w roku.

Na badanie powinny zgłosić się bezwzględnie  kobiety obserwujące poniższe objawy:

• niepokojące zmiany w sutku (guz, asymetria, itp.),
• bóle piersi,
• wycieki z brodawek,
• rozpoczęły bądź są w trakcie terapii hormonalnej,
• z przyczyn dziedzicznych zaliczają się do grupy zwiększonego ryzyka zachorowalności na raka piersi.

Należy wiedzieć, że czynnikami ryzyka, które mogą warunkować zachorowanie są m.in.:

• rak piersi wśród członków rodziny (matka, babka, siostra),
• wczesna pierwsza miesiączka przed 12 rokiem życia,
• późna menopauza po 55 roku życia,
• urodzenie dziecka po 35 roku życia, bezdzietność.

Jak się przygotować?

Badanie nie wymaga specjalnych przygotowań. Warto jednak mieć na uwadze następujące wskazówki:

• U kobiet miesiączkujących mammografię lepiej wykonać do 10 dnia cyklu, jednak nie jest to warunek graniczny. Kobiety mogą wtedy odczuwać mniejszy dyskomfort mogący wystąpić podczas badania.
• W dniu badania należy zrezygnować ze stosowania kremów, dezodorantów i innych preparatów na górne partie ciała.
• Jeśli wykonywane były wcześniej badania mammograficzne, to warto zabrać ze sobą poprzednie badania (zdjęcia mammograficzne, płytkę, do wglądu badanie usg oraz wyniki biopsji).
• Przed każdym badaniem należy wypełnić ankietę.
• Należy być przygotowaną na udzielenie informacji o: wieku pierwszej i ostatniej miesiączki, przebytych ciążach, przyjmowaniu leków hormonalnych, ostatnich badaniach mammograficznych, operacjach piersi, występujących w rodzinie chorobach piersi.

Jak przebiega badanie?

Mammografia przeprowadzana jest z wykorzystaniem specjalnego aparatu – tzw. mammografu. Badanie wykonuje się w pozycji stojącej.  Procedura polega na umieszczeniu piersi pomiędzy dwoma matrycami, ich ściśnięciu oraz ekspozycji promieniami rentgenowskimi. Im zastosowany stopień ucisku jest większy tym zobrazowanie tkanek, a tym samym uwidocznienie zmian patologicznych jest dokładniejsze. Prześwietlenie zajmuje kilka sekund, podczas których Pacjentka musi pozostać nieruchoma. 

Na co wskazują wyniki?

Wyniki mammografii ujęte są w skali BIRDAS, według następujących kategorii:

• Birads I - mammografia prawidłowa, bez zmian patologicznych (rutynowe badanie kontrolne w odstępie 1-2 lat)
• Birads II - lokalne zmiany łagodne, nie wymagające dalszych badań (rutynowe badanie kontrolne w odstępie 1-2 lat)
• Birads III - zmiany pośrednie, dla których wskazane jest badanie kontrolne w krótkim odstępie czasu (6 miesięcy)
• Birads IV - zmiany pośrednie, w których wskazane jest wykonanie biopsji (indywidualne określenie terminu następnego badania kontrolnego, ewentualne zlecenie badań dodatkowych: USG, dodatkowe projekcje, MRI)
• Birads V - duże podejrzenie zmiany złośliwej, kiedy konieczne jest wykonanie biopsji

USG piersi i węzłów chłonnych jest badaniem podstawowym dla kobiet poniżej czterdziestego roku życia. U kobiet starszych w określonych przez lekarza wskazaniach badanie to wykonuje się jako uzupełnienie po mammografii. W USG można odróżnić zmiany lite (twarde) od torbielowatych (wypełnionych płynem). USG piersi wykorzystuje się przy wykonywaniu biopsji celowanych tzw. cienko- i gruboigłowych.

Biopsje

Biopsja cienkoigłowa celowana BACC (Biopsja Aspiracyjna Cienkoigłowa Celowana pod kontrolą USG) jest wykonywana w przypadku torbielowatych zmian w piersiach oraz w przypadku konieczności oceny podejrzanych zmian w węzłach chłonnych. Wyjątkowo pobiera się materiał ze zmian litych. Strzykawką i igłą cienką jak do zastrzyku pobiera się płyn z torbieli lub komórki z węzła chłonnego, utrwala na szkiełku mikroskopowym, barwi i ogląda. Patolog może znaleźć i opisać pojedyncze komórki lub ich grupy i ocenić ich rodzaj. Znalezienie komórek nieprawidłowych stanowi wstęp do dalszych procedur diagnostycznych oraz kwalifikacji do leczenia.

Biopsja gruboigłowa celowana pod kontrolą USG służy m.in. do diagnozowania zmian litych w piersiach. Igłą o grubości 1,5–2 mm przy użyciu specjalnego „pistoletu”, po znieczuleniu skóry, pobiera się fragmenty guzka w postaci wałeczków 1,5×15 mm. Patolog może w tym materiale ocenić nie tylko charakter guzka (złośliwy czy łagodny), ale także określić jego cechy biologiczne, co pozwala na optymalne zaplanowanie kolejnych etapów leczenia.

 Sprzęt

Gwarancja bezpiecznej aparatury medycznej, wśród której znajdują się jedne z najnowocześniejszych urządzeń medycznych na świecie.

• Mammograf cyfrowy do badań przesiewowych i diagnostyki pogłębionej (mammomat
  z tomosyntezą, biopsją pod tomosyntezą, mammografią spektralną oraz systemem biopsji wspomaganej próżniowo) - jego zalety to przede wszystkim bardzo niska dawka promieniowania, wysoka czułość i dokładność badań oraz gwarancja komfortu dzięki regulacji ucisku głowicy na powierzchni piersi. Wynik badania pojawia się już w jego trakcie, a wbudowany aparat do biopsji pozwala na natychmiastowe pobranie zmian chorobowych i ich wstępną ocenę radiologiczną.
• Urządzenie USG 3D/4D - umożliwiające bezinwazyjne, nieszkodliwe i bezbolesne badanie usg piersi. Zapewnia skuteczne wykrywanie nawet małych zmian w obrębie piersi u młodych pacjentek z małą ilością tkanki tłuszczowej, lub u których nie jest wskazana częsta ekspozycja na promieniowanie rtg. Urządzenie wyposażone jest w specjalną przystawkę-ramię, pozwalające na bezuciskowe wykonywanie badania, co też jest istotne przy tego rodzaju diagnostyce.